تلاش و امید

خانه موزه دکتر حسابی مربوط به دوره پهلوی اول یعنی رضا شاه است که بیش از 80 سال قدمت دارد. اگر به میدان تجریش بروید و به دنبال خیابان مقصود بیگی بگردید، در خیابان دکتر حسابی، ساختمانی نظر شما را به خود جلب می کند که تمام دیوار هایش از عکس ها و نوشته های چاپ شده بر روی دیوار ها پوشیده است و وجود درب هایی سبز رنگ که آرامش نهفته در آن فضا را چند برابر می کند. در چهار راهی در خیابان فرشته که به نام دکتر حسابی نام گذاری شده است این بنا را می بینید. شاید در نگاه اول فکرش را هم نکنید که در پشت این دیوار ها چه چیزی در انتظار تان است  اما با ورود به آن جا همه چیز رنگی دیگر دارد از جنس آرامش.

این بنا به دست چه کسی ساخته شد؟

این بنا قدمتی 80 تا 100 ساله دارد و در اوایل سال های 1300 شمسی به دست معماری روس به نام ویکتور ساخته شده است که مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی اول است و میانگین ساخت آن تا سال 1310 شمسی ادامه داشته است. ساختمان هایی مانند کارگاه ها و آزمایشگاه ها بعد ها به دست دکتر حسابی و نقشه آن ها توسط خود ایشان طرای شده است. دکتر حسابی در 40 سال پایان عمر شان در این خانه زندگی می کرده اند. به همین دلیل فضاهایی مانند کارگاه و آزمایشگاه را طراحی کرده اند تا در فضایی که ست داشته اند همچنین، فضایی برای انجام امور کاری شان وجود داشته باشد.

معماری این بنا در گذشته چگونه بوده است؟ 

معماری خانه موزه دکتر حسابی در ابتدای سال هایی که ساخته شده بود مختص به یک فضا آن هم ساختمانی برای ست بوده است اما بعد ها کم کم ساختمان های دیگر به این فضا اضافه شده است. این تغییرات پس از سال هایی که دکتر حسابی در این فضا ست داشتند صورت می گیرد و امروز هم برخی از فضا ها در حال بازسازی و همچنین در حال ساخت هستند. به دلیل اینکه زیر بنای این مکان 4000متر است، به جز فضایی که به باغ اختصاص دارد، فضا های بسیار بزرگی وجود دارد که می توان در آن به ساخت بنا پرداخت.

در طی سال های مختلف ساختمان هایی ساخته شده است که هر کدام با کاربری مشخصی ایجاد شده است. کل بنا در سه طبقه طراحی شده است که نشست های کاری و نیاز بنیاد علمی و فرهنگی بوده است. به همین دلیل آقای دکتر حسابی تصمیم به طراحی این فضا ها می گیرند. کتابخانه در طبقه دوم و کارگاه ها و آزمایشگاه ها در طبقه سوم قرار دارند. فضایی که امروزه به موزه دکتر حسابی معروف است و برای بازدید عموم آزاد است، در طبقه سوم این مجموعه قرار گرفته است.

موزه ای بسیار دیدنی از تمامی وسایل شخصی آقای دکتر حسابی اعم از لباس ها، عینک ها، ساعت ها و دیگر وسایل شان و همچنین مدارک و لوح های تقدیر از کشور های مختلف که در یافت کرده اند، موجود است و همچنین آقای دکتر حسابی به دلیل علاقه شان به پرندگان و نگهداری انواع گونه آن ها، فضایی را در باغ منزل شان در میان حیاط طراحی کرده اند که برای نگهداری از آن پرندگان است و وجود حوض زیبایی که بر روی آن گل های نیلوفر وجود دارد این زیبایی را چند برایر کرده است.

با ورود به فضای حیاط خانه موزه دکتر حسابی گویی هیچ هیاهویی در بیرون از این در وجود ندارد. آنقدر صدای این پرندگان گوش نواز است که آرامش در آن موج می زند. بعد از سال 1371 که آقای دکتر حسابی چشم از جهان بستند و خانه ایشان به موزه برای عموم تبدیل شد و در طبقه دوم بنا فضایی را به عنوان فروشگاه لوازم فرهنگی در نظر گرفته اند که در آن به فروش مجسمه آقای دکتر حسابی، کارت پستال و کتاب استاد عشق” به نوشته فرزند ایشان آقای ایرج حسابی که جمع آوری و تالیف کرده اند به فروش می رسد.

کاربری امروز خانه دکتر حسابی چیست؟

به دلیل وجود چندین ساختمان در این مجموعه کاربری هر ساختمان با ساختمانی دیگر متفاوت است، اما در حال حاضر ساختمانی که در گذشته آقای دکتر حسابی در آن ست داشتند، محل ست فرزند ایشان آقای ایرج حسابی است و دیگر فضاها مانند ساختمان موزه، ساختمان کتابخانه، ساختمان هایی مانند کارگاه ها و آزمایشگاه ها همانطور که در ابتدای مطلب معرفی شده برای بازدید عموم آزاد است. در واقع هر ساختمان با دیگری فرق می کند، اما اگر ساختمان اصلی بنا را در نظر بگیریم مانند گذشته است و کاربری آن تغییر نداشته است و در حال حاضر بازدید از این فضای ست برای عموم آزاد نیست. اگر از تغییر کابری آن بخواهیم بگوییم، تبدیل آن از منزل شخصی در زمان حیات ایشان به موزه فعلی است.

مالک امروز خانه موزه دکتر حسابی چه کسی است؟

مالک اول این بنا پدر دکتر حسابی بوده است که پس از سال ها این خانه را به فرزند شان دکتر محمود حسابی می دهند و پس از مرگ ایشان در سال 1371، فرزند دکتر حسابی یعنی آقای ایرج حسابی در آن ست دارند و مالک خانه موزه دکتر حسابی هستند.

کلام آخر…

خانه موزه دکتر حسابی از آن مکان هایی است که باید برای دیدنش وقتی را بگذارید و چه از این بهتر که در این هوای خوب بهاری این بازدید صورت نگیرد. فضایی آکنده از حس سر زندگی و پویایی که جانی دوباره به افکار تان می دهد. باغی زیبا که با ورود به آن تمامی اصوات نا هنجار از بین می رود و تمام آنچه می شنوید صدای پرندگان خوش صدای این باغ است. دیدن این موزه را از دست ندهید.

شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران در راستای انجام بخشی از رسالت فرهنگی خویش و با تأکید بر حضور یاد و جایگاه الگوهای فرهنگی جامعه‌ اسلامی و ایرانی، درصدد مرمت سرا های مشاهیر این فرهنگ است.

اختصاص فضای مسی و محیط زندگی مشاهیری که در تهران زیسته‌اند به یادخانه» هایی با نام خود این بزرگان، و ایجاد موزه‌ای از آثار و یادگارهای ایشان، همراه با فضایی که اهل هنر و فضل و فرهنگ امروز نیز، گه گاه در آن گرد آیند و نشستی و دیداری و سخنی داشته‌ باشند و یا ایجاد بنیادی برای حفظ و انتشار آثار بازمانده از صاحب سرا، از جمله اهداف این سازمان است.

خانه شهید آیت الله محمد بهشتی خانه ای است دو طبقه که اوایل سال 1390 به دستور شهردار محترم تهران خریداری و در دستور کار تغییر کاربری به موزه، با هدف آشنایی هر چه بیشتر با شخصیت و اندیشه های شهید آیت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی قرار گرفت. این موزه در برگیرنده یادگارهایی از آن شهید و یادآوری هایی از روزهای انقلاب و شخصیت های آن دوران است.

فضای موزه در طبقه همکف

در بخش همکف موزه، فضای شورای انقلاب اسلامی بازسازی شده است و به ایجاد حس فضایی شورا که به فرمان حضرت امام خمینی با همکاری آقایان مرتضی مطهری، محمد جواد باهنر، محمد رضا مهدوی کنی، سید عبدالکریم اردبیلی و چند تن دیگر از بزرگان تشکیل می شد، پرداخته شده است.

در این بخش هم چنین کتابخانه شخصی ایشان با محتوای قرآنی، دینی، فلسفه و اخلاق، جامعه شناسی و حتی فیزیک و زیست شناسی و علوم تجربی احیا گردیده است. در ادامه ی این فضا، ورود به گالری تصاویر را داریم که شامل تصاویر حزب جمهوری اسلامی، سفر به پاریس، دستگیری و بازداشت توسط ساواک، سفر به ترکیه، لبنان و سوریه، سفر به هامبورگ و تأسیس مرکز تحقیقات اسلامی، تأسیس دبیرستان دین و دانش، جلسات گفتار ماه، مدرسه حجتیه، مدرسه صدر، تولد و شجره نامه ای است که اصالت آن تا امام زین العابدین می رسد.

فضای پژوهشکده و نشر اندیشه ها در طبقه اول

این بخش از موزه، دارای بانک اطلاعاتی جامع، از رومه ها، اعلامیه ها، اسناد محرمانه و . می باشد. هم چنین کتابخانه ای جامع و مفصل از کتاب های شخصی ایشان و مقالات و کتاب های تدوین و تألیف شده توسط ایشان را شامل می شود. مجموعه ای از تصاویر و فضای کوچک زیر زمین، فضای حیاط با همان محبوبه های شب، رازقی ها و گل های محمدی فضای این بخش را تکمیل نموده است.

پتانسیل های موزه سرا

موزه سرای شهید بهشتی از پتانسیل های ویژه ای برخوردار است که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد.

جهت بازدید از موزه می توانید به آدرس: خیابان شریعتی، خیابان شهید دستجردی، کوچه صبر، خیابان شهید مطهری، کوچه شهید بهشتی، شماره 12، خانه موزه شهید آیت الله محمد بهشتی مراجعه نمایید.

جهت ارتباط با موزه و هماهنگی بازدید می توانید با شماره های زیر تماس حاصل نمایید.

تلفن: 22263500 و

سرای شهید بهشتی از پتانسیل های ویژه ای برخوردار است که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد.

جهت بازدید از موزه می توانید به آدرس: خیابان شریعتی، خیابان شهید دستجردی، کوچه صبر، خیابان شهید مطهری، کوچه شهید بهشتی، شماره 12، خانه موزه شهید آیت الله محمد بهشتی مراجعه نمایید.

جهت ارتباط با موزه و هماهنگی بازدید می توانید با شماره های زیر تماس حاصل نمایید.

تلفن: 22263500 و

موزه خصوصی بشرویه که در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۷ افتتاح شده است، نخستین موزه خصوصی ایران است که با همکاری بخش خصوصی در خانه تاریخی ملا عبدالله تونی، واقع در بافت تاریخی شهرستان بشرویه (محله میانده) ایجاد و راه‌اندازی شده است. این بنا که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، دارای بیش از ۲ هزار شی تاریخی است.

_{عکس از: هادی اسدی}

تاریخچه

این بنا با معماری اصیل خانه‌های چهار ایوانی صفویه، زادگاه یکی از علمای بزرگ ایران در همین دوره به نام ملا عبدالله تونی بشروی بوده که اجدادشان از اصفهان به بشرویه نقل مکان کرده‌ بودند. ملا عبدالله تونی در این شهر دروس مقدماتی خود را خوانده و سپس به اصفهان بازگشته است. وی در مسیر رفتن به کربلا، در کرمانشاه فوت کرده و در همان جا نیز دفن شده است.

_{عکس از: هادی اسدی}

معماری

با توجه به گفته‌ افراد محلی، بنای موزه خصوصی بشرویه حدود ۴۰۰ سال قدمت دارد و با توجه به تزئینات معماری آن، تقریبا همزمان با بنای مسجد میانده ساخته شده است. ورودی این بنا در انتهای کوچه بن‌بستی قرار دارد که بازدیدکنندگان پس از ورود به بنا، داخل دالانی طولانی قرار می‌گیرند و با چرخشی ۴۵ درجه‌، از گوشه جنوب شرقی به داخل منزل راه پیدا می‌کنند. 

ایوان زمستانی

این ایوان که در ضلع شمالی بنا قرار گرفته، برای استفاده در فصل زمستان طراحی شده و در فصول سرد سال، بسیار آفتابگیر است. سقف آن دارای رسمی بندی‌های گچی بسیار زیبا بوده و در ایوان این مکان، ظروف سفالی و چینی متعلق به دوره‌ صفوی و قاجاری نگهداری می‌شود.

ایوان تابستانی

این ایوان که در ضلع جنوبی بنا قرار گرفته، علاوه بر آن که به طرف جریان باد غالب شهر طراحی شده، اجازه ورود آفتاب به درون بنا را نیز نمی‌دهد و به همین دلیل، در فصول گرم سال دارای هوایی خنک است. اکنون ایوان تابستانی جایگاهی برای نگهداری لوازم ریسندگی و بافندگی است.

انباری یا خانه کندو

در این اتاق کندوی بزرگی نصب شده که جهت ذخیره‌سازی گندم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. اکنون در این اتاق علاوه بر کندو، خمره‌های سفالی، ظروف مختلف استحمام و انواع ترازوها به نمایش گذاشته شده است.